روایت سریال های تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی: مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»

Authors

مهدی منتظرقائم

زهره علیخانی

abstract

با توجه به ارتباط همیشگی زندگی تودة مردم با مفهوم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطة دین، و با عطف نظر به توانایی رسانه­ ها در برساخت روایت تودة مردم از نظام اسباب هستی و همچنین با در نظر گرفتن روابط دین، دولت و تلویزیون در ایران، این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در سریال­ نمونة تحقیق که جزء سریال­های مذهبی عامه­ پسند است از مفهوم اختیار چه برساخت معنایی­ ای به مخاطب ارائه می­شود. لذا ابتدا یک معرفی اجمالی از مفهوم اختیار در اندیشة اسلامی و دال ­های آن که امکان بازشناسی فضای تخاصم میان جبر مطلق و اختیار مطلق در بخش عملی تحقیق را فراهم می­ آورد، ارائه شده است. با اتخاذ رویکرد نظری بازنمایی برساختی، ترکیبی از رویکردهای تحلیل گفتمان برای تحلیل دیالوگ­ های سریال دربارة اختیار انسان و نیز الگوی تحلیل کنشگر گریماس برای تحلیل ساختار اساسی کنشگری در سریال استفاده شده است. با ترسیم جداول کنشگران پی­ رفت ­های آغازین و پایانی و نیز نمودار شماتیک آنها نشان داده شده است که سریال به لحاظ روایی و گفتمانی متمایل به گفتمانی جبرگراست. در این مجموعه، نوع توالی روایی و نیز الگوی کنشگری جبری وجود دارد، و سریال خودش را حول دال کیفرانگاری سختی­ ها و پاداش­ انگاری خوشی­ ها متعیّن می ­سازد؛ و دو دال تقدیرگرایی و خواب­ محوری را در حوزة گفتمانی خود جذب و دال تأثیرگذاری ساختارهای اجتماعی را طرد می­ کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روایت سریال‌های تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی: مطالعة سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»

با توجه به ارتباط همیشگی زندگی تودة مردم با مفهوم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطة دین، و با عطف نظر به توانایی رسانه­‌ها در برساخت روایت تودة مردم از نظام اسباب هستی و همچنین با در نظر گرفتن روابط دین، دولت و تلویزیون در ایران، این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در سریال­ نمونة تحقیق که جزء سریال­های مذهبی عامه­‌پسند است از مفهوم اختیار چه برساخت معنایی­‌ای به م...

full text

روایت سریال های تلویزیون از اختیار و کنشگری عامل انسانی: مطالعه سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»

با توجه به ارتباط همیشگی زندگی توده مردم با مفهوم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطه دین، و با عطف نظر به توانایی رسانه­ ها در برساخت روایت توده مردم از نظام اسباب هستی و همچنین با در نظر گرفتن روابط دین، دولت و تلویزیون در ایران، این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در سریال­ نمونه تحقیق که جزء سریال­های مذهبی عامه­ پسند است از مفهوم اختیار چه برساخت معنایی­ ای به م...

full text

تحلیل روایت قهرمان و ضدقهرمان در سریال¬های تلویزیون ایران مطالعه موردی: سریال کوچک جنگلی

رمز جاودانگی فرهنگ مردم در جوهره ناب تعقل و تخیلی است که پیشینه هر اقلیمی با ذوق و زیبائی آمیخته و روایتگر گویای روزها و هستی های دیرینی شده که خنکا و زلالی های حکمت دوره¬های مختلف را به بستر پرخروش اندیشه و هنر جاری ساخته است. پیشینه ملت¬ها به عنوان بخشی از دانش ملیت شناسی جوامع انسانی، از زمانهای بسیار دور همراه با کار و فعالیت های انسانهای نخستین شروع شده و پیوسته با رشد و پیشرفت آنها ارزش و...

15 صفحه اول

بازنمایی سبک زندگی طبقات اجتماعی در سریال های خانوادگی تلویزیون

این مقاله بر‌گرفته از پژوهشی است که در مرکز تحقیقات صدا وسیما به منظور بررسی میزان و نحوة پرداختن به سبک زندگی (طبقات مرفه، متوسط و پایین)جامعه در سریال‌های خانوادگی پربیننده شش ماهه دوم سال 1385 انجام شده است.مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مجموعه‌های تلویزیونی خانوادگی پر‌بیننده به طور کلی مسایل ، مظاهر و سبک زندگی طبقات مرفه را بیش از طبقات ‌متوسط وپای...

full text

تحلیل روایت دخترانگی در سه سریال تلویزیون ایران (پخش‌شده در سه دهه 1370، 1380 و 1390)

دوران نوجوانی در مقایسه با کلیت عمر آدمی دوران پرتعلیقی است و در این میان دوران بلوغ دختران از حساسیت‌های دامنه‌دارتری برخوردار است. از اواخر قرن نوزدهم، تألیفات فمنیستی و ضدفمنیستی، روانشناختی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و نظریه‌های فرهنگی، دختران و دخترانگی را دوره‌ای تأثیرگذار در تغییرات فرهنگی معرفی کرده‌اند. در این تحقیق هدف اصلی پی بردن به برساخت مفهوم دخترانگی در برنامه­های تلویزیون است. ب...

full text

تحلیل انتقادی روایت پیامبران در تلویزیون از منظر الگوی مفهومی اسوه‌پردازی دینی (مورد مطالعه: سریال یوسف پیامبر)

این پژوهش بر آن است تا با تبیین یک دستگاه نقد دینی به‌منظور تحلیل آثار نمایشی اقتباسی، از منظری انتقادی و با روش تحلیل مضمون، نحوۀ نمایش پیامبران در سریال یوسف پیامبر را تحلیل کند. برای دستیابی به این هدف، از چارچوب مفهومی روایت‌شناسی و از مباحث مطرح شده در حوزۀ شخصیت‌پردازی استفاده شده است. با بهره‌گیری از «قرآن» به عنوان یک متن مرجع دینی، الگوی مفهومی اسوه‌پردازی یعقوب نبی(ع) و یوس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران

Publisher: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

ISSN

volume 8

issue 31 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023